An sire ri [SOONINKON MAARINDEN KAFO EJIPT](Association Culturelle de Soninké en Egypte) Daaxan kanma
     
Danbe
Wagadu Danbe
Sooninkon do Silamaaxu
Sooninkon ananu
Sooninkan dappun do debu
Sooninkon taaxu ñiiño
Xanne
Sooninken xara
Taalinun do digan xooro
Gemu-xan dare
Safande
Kafo
Kafon gemunde
Yaxu
Sallu
Terende
Naamen do Laada
Suugun do regu
Suugaanon do Jaaru
Gunanwun do Sunku
Natalinu
Fedde
S.M.K.E (A.C.S.E)
Xaran feddu
Golliñan feddu
Tuwanlenmaaxu
S.M.K.E kitera
Sooninkaaxun feddu
N'o maatendi
Xara/ kittibatte toxo o kan kitaaben wa
Tana
Kitaabun noonu
Soobe
Meeñiyu
Deemandu kafon da
Kafo / Terende

Sooninkon Terende

Sooninkon terende

1- Nafa be ga sooninkon ternden ?a.

Nafa be g'a yi ken ni fiinu filli ya ; fana ken ya ni xalisin muuruyen ya yi d'a kitande, kuudo; n'o haajunun jaara t'a yi. Bawono an ga d'a mugu t'an yige xalisin yan d'a ña , an ga d'a mugu t'an xara xalisi, an ga d'a mugu xadi t'an wati an daga jaare xalisi yan da ken xa ña, [ke be ga da terende ke yinme sababu sooninkara ken ni xaranbalaaxun ya yi].

Terende ke yinme sababun ni ke ya yi, kuudo na xoteye be ga faaban kan kanma na fonne bag'a yi, na tuguti; sooninkon terenden sababun yinme na xoteyen do xaranbalaaxun yan kanma.

Fillandi; be g'a yi ken ni tuwaaxun ya yi, kun ni sooninkon beenu tuwaaxun ga d'I girindi katta terenden ?a, na tuguti tuwaaxun ña fon su kaane, hadamarenmen ra wa ñaana na tuwaaxun muuru a kite falle a na killun wuñi an da an raga fo tana muurunu kafin'a yi, xa an ra nta naaburen muurunu ken falle t'an wa tuwaaxun muurunu. Ken ya ni sooninko xa be ga xara gunnen ?a I xa na tuwaaxu ke muurunu katta faaban ka ke ya yi, kuudo I ga da faamuye be kita I na dag'a kiñandi faabankan dunkonun xa yi.

Nafa be ga xalisin muuruyen ?a a me ya na tuwaaxun muuruyen xa yi, ‘' xa sooninkon ma ken tu fina''.

2- Toora be ga sooninkon terenden ?a;

A tooran yogo ña tuwanbalaaxun sabatinden sooninkara bawo; a ro sooninkan renmen su yinmen di nan ti nafa nta xaran?en ?a, terenden ya me nta. Ken xa ma siro. A toora yogo ni; o teraanon ga gollu be ñaana tereran ?a, xaranbalaaxun yan da ken xa sababu bawo an wa ma xara an ra nta xaran?aana golle ñaana . ti an ga d'a mugu an taaxu biron di an taaxunta golli an xara ya. Tooran yogo xadi sooninken ga na yi noqu su, xabila tana yan biren'a yi xo fetten ga birine naburun ?a moxon be.

3- Ñan moxo be ga terende ke yi;

Sooninkon ga terende ke ñaana moxonbe ken feti a moxo yi, ken nta xawa bawoni I n da daga tere gunnen ?a I nta falla faayiye tu, I n da daga tereran ?a I nt'a mulla nan saage katta faabankan ?a, ken xa ni fo ya a ga nta xawa. Terenden lin?oyen ni an wa na daga do fo be batten ?a, an ga d'a kita an na saage katta giriran ?a, Alla tiigeyen kanma ken ya ni a fo siren ?a, - Alla nt'a ña – an ga m'a kita , ken xa ni Alla kiite yogo ya, an n'a tiiga ken xa kanma, an na saage katta sunpun do xatin ?a.

A fo buren xa! Jooroye;

Jooroyen ni manne?

Jooroyen ni; wuruyen ya yi bakka faabankan ?a, wuruye xadi bakka faabankan tooran liginden ?a, do faabankan liixiyen ?a. Ken ma bono na danben wuruyen baga, an na wuru an danben d'an xillen ?a, nan wuru an diinan d'a xannen ?a an nan mungu an duyi, ke su jooroye ke jooro!

Ken saabu da o na faabankan xanu o ga duna noqu su n'o danben d'o xannen tigi, nan xoto t'o xillen d'o laadan d'o diinan ?a.

M'o na katu laxahiya tenme bireye ke di.

 

Xa maarenme: Manayeli, Silla Daraame

Nan bogu Daramanne Xaayi Mali

- Copyright 19/10/2005 © soobe. fr.tt Tous droits réservés - soobe.fr.tt dangon su tuge-